Bu konu hakkında düşünürken detaylı bir iş planı oluşturma ve yatırımcı sunumu örneğini paylaşmanın daha doğru olacağını farkettim, önümüzdeki haftalarda örnekler ile bunu paylaşıyor olacağım.
Girişimcilerin büyük kısmı için şu dünyadaki en önemli şey kendi girişimleri. Çoğu girişimleri ile yatıp, onunla kalkıyor, hatta yeri geliyor bu yüzden sosyal yaşamlarını bir kenara itiyorlar.
Yapmak istedikleri şey; girişimlerini bir an önce hayata geçirmek ve hayallerinin ete kemiğe büründüğünü görmek. Bu sırada işlerin istedikleri seviyeye ulaşması için yatırıma ihtiyaç duyanlar ve bunun için de kendini anlatmak zorunda kalabiliyorlar.
Bir girişimcinin bir yatırımcıya girişimini anlatmasının yolu iş planından (business plan) ve yatırımcı sunumundan geçiyor. Fakat bazı girişimciler için iş planı ve yatırımcı sunumunu hazırlamak tam bir eziyet. İşine odaklanmak, zamanını ve enerjisini işine harcamak varken içerisinde bulunduğumuz her şeyin jet hızıyla akıp gittiği bir zamanda bir plan yazmak, ona tam anlamıyla bir zaman kaybı geliyor.
Peki, iş planı hazırlamak gerçekten önemli mi? Yatırımcılar iş planını gerçekten önemsiyorlar mı? İş planı olmayan bir girişim yatırım alabilir mi?
Bunun yanıtını vermek için yatırımcı gibi düşünmenizi öneririm. Diyelim ki bir ev alacaksınız, fakat evin henüz inşaatına başlanmamış. Müteahhit size evin konumunu, inşaat izin belgelerini, dairelerin planını ve bittiğinde neye benzeyeceğini göstermezse, sadece evin nasıl olacağına dair aklındaki fikirleri aktarsa siz paranızı o eve yatırır mıydınız?
Tahmin ediyorum ki bu soruya cevabınız hayır olur. Bu anlamda bir yatırımcı için de iş planı olmayan bir girişime yatırım yapmak, somut hiç bir şey görmeden ev satın almaya benziyor.
Yatırımcı Sunumu ve İş Planı nasıl yapılır?
Günümüzde internette ya da kitapçılarda iş planı oluşturmaya yönelik sayısız kaynak bulmak mümkün. Bu nedenle hedefleri olan bir girişimcinin iş planına sahip olmamasının mazereti maalesef ki yok.
“İş planı” dendiğinde gözünüzde finansal tablolardan oluşan kalın bir kitap canlanıyor olabilir. Aslında iş planı ayrıntılı analizlerden, tablolardan, sayfalar dolusu raporlardan oluşan bir tez değil. Bu anlamda yapabileceğiniz en iyi iş planını, birlikte çalıştığınız kişilere, ortaklarınıza ya da yatırımcılara kendinizi en kısa şekilde anlatmanızı sağlayacak bir model olarak düşünebilirsiniz. Bu nedenle başarılı bir iş planının ve sunumun en fazla 25 sayfadan oluşması yeterli olabilir. Organizasyon süreciniz ve bu süreci belgeleyen dokümanlar iş planı oluştururken size fayda sağlayabilir.
Sunumun görsel özelliklere dayanmasını önerebilirim, düz yazıyı okumak veya akılda tutmak karşınızdaki insan için zor olabilir, fakat kısa ve önemli key noktaları belirtip, doğru görsel ile sunup detayları sözlü anlatmanız daha sağlıklı ve verimli olacaktır.
Yatırımcı Sunumunun bölümleri
Başarılı bir iş planı ve yatırımcı sunumunu oluşturmanın sihirli bir denklemi yok. Ancak iş planı ve sunumu oluştururken öncelikle bazı temel bölümler belirlemek faydalı olabilir. Bu bölümleri 10 adımda şu şekilde sıralayabiliriz…
- İş planı özeti
- Sorunlar ve çözümler
- Şirket tanımı
- Pazar fırsatları
- İş modeli
- Rekabet analizi
- Pazarlama ve satış stratejisi
- Yönetim takımı
- Finansal öngörüler
- Çıkış stratejisi
Bu adımları bir iş planının olmazsa olmazları olarak değerlendirebiliriz. Bu bölümlerinden bir ya da birkaçını eksik bırakmanız tamamlanmamış bir yatırımcı sunumu olarak düşünülebilir. Yatırımcının bu planı tamamlamak için çalışmasını beklemek de fazla iyimser bir yaklaşım olur. Bu adımlardan oluşan fazla ayrıntılı olmayan, teknik terimlere ve sektörel jargona boğulmamış, basit bir anlatım diline sahip bir plan oluşturmak başarılı bir girişimcinin işine olan güvenini ve saygısını ortaya koyar.
Eğer tüm bu noktalara değinerek bir içerik oluşturmak için yeterince yetenekli olmadığınızı düşünüyorsanız yardım almaktan çekinmeyin. Biliyoruz ki hiçbir CEO iş sözleşmelerini ve projelerini kendisi yazmıyor. Konusunda uzman kişilerle çalışmayı bilmek de başarının önemli bir parçası.
Egodan kurtulmak ve kendini geliştirmek
İş planı ve yatırımcı sunumunu oluşturmak için tüm bu bölümleri oluşturabilmek bir yana, konular hakkında yeterince bilgiye sahip olmamanız da mümkün. İşte bu durumda egonuzu bir kenara bırakarak danışmanlık almak eksik olduğunuz yönlerinizi geliştirmeniz gerekiyor. Çünkü girişim fikriniz teknik olarak mükemmel olsa da eğer bir iş planıyla desteklenmiyorsa, yatırımcılar için bu girişim ölü bir yatırım ya da pahalı bir hobi olmaktan öteye gitmeyebilir.